BAŞ AĞRISI
Baş ağrısında hangi sinyaller ihmale gelmez
Ağrıya bulantı kusma, ateş eşlik etmesi, ağrının gece uykudan uyandırması, beraberinde çift görme olması, baş ağrısının aniden gelmesi mutlaka acil nöroloji hekimine başvurulması gereken durumlardır. Böyle durumların varlığında hemen bir beyin filmi (tomografi veya MR) yapılmalıdır.
Baş ağrısı hangi sağlık sorununa işaret eder?
Birçok hastalık kendini baş ağrısı ile belli eder. Bunların içinde beyni ilgilendiren hastalıklar, migren gibi sık görülen hastalıklardan beyin tümörleri gibi ciddi rahatsızlıkları içeren bir yelpazeyi oluşturur. Başağrısı sadece beyinden kaynaklanmayabilir. Örneğin kontrolsüz hipertansiyon da kendini başağrısı ile belli edebilir.
Baş ağrısına ne iyi gelir?
Neyin iyi geleceği hastalığa göre değişir. Strese bağlı ortaya çıkan gerilim tipi dediğimiz baş ağrılarında gevşemek ve stresi yaratan durumu ortadan kaldırmak yeterli olabilir. Migren gibi beyni ilgilendiren rahatsızlıklarda ise bu hastalıklara özgü ilaçların kullanılması gerekir.
Baş ağrısının beslenme ile ilgisi var mı?
Özellikle migren ağrılarının beslenme ile ilişkisi olabilir. Örnek vermek gerekirse çikolata ve alkol özellikle migren ataklarını tetikleyebilir.
Küme tipi baş ağrısının tedavisi nasıl yapılır?
Küme baş ağrısı çok şiddetli ağrıya neden olması dolayısı ile özel bir başağrısı nedenidir. Ağrılar genelde yılın belli zamanlarımda gelir ve kıvrandırıcı tarzda ağrıya neden olur. Bu hastalığın atakları sırasında özel ağrı kesici ilaçlar kullanılır. Bazı hastalarda oksijen tedavisi de ağrıların geçmesine neden olur. Ayrıca birçok hastada ataklar sık olmaktadır ve bu nedenle atakların önlenmesi için düzenli ilaç kullanmaya ihtiyaç duyulabilir. Bu önleyici ilaçlar da günlük kullanılır.
Fazla bilgisayar kullanımı baş ağırısı yapar mı?
Evet özellikle ofis çalışanlarında bu durumu görebiliyoruz. Yapılan işin stresi, bilgisayar başında oturulan pozisyon ve bilgisayarla geçirilen süre de baş ağrısını etkiler. Bilgisayarla çalışan bireylerin özellikle sağlıklı bir pozisyonda oturmaları gerekmektedir. Gece geç saatlere kadar bilgisayarla çalışmak da uyku bozukluğu yaparak baş ağrısını artırabilir.
MİGREN
Migrenin en temel belirtisi baş ağrısıdır. Migren genelde başın bir yarısında veya tamamında zonklama tarzı ağrı yapar. Ağrı orta şiddette veya aşırı şiddetli olabilir. Beraberinde ışıktan, sesten rahatsız olma görülür. Hastalar genelde sessiz ve karanlık bir ortamda kalmayı tercihe derler.Bulantı ve kusma da ağrıya eşlik edebilir. Bazı hastalarda bulantı kusmaya belirgin baş dönmesi de eşlik edebilir. Migren genelde ataklar halinde gelir. Bir atak genelde gün içinde geçerken bazı hastaların bir günden fazla süren ağrıları olabilir. Atak sıklığı kişiden kişiye değişir. Ayda bir atak geçiren hastaların yanında haftada 2-3 kez ağrısı olan hastalar da olabilir. Migren nadiren kronik günlük baş ağrısı dediğimiz her gün ağrı yapan bir hastalığa dönebilir. Bu durum da yaşam kalitesini çok olumsuz etkilediğinden hemen tedavie dilmelidir.
Hangi durumda uzmana başvurmak gerekir?
Öncelikle ağrının migren olup olmadığını anlamak için doktora gitmek gerekir. Migren teşhisi konulduktan sonra tedavi hastanın yaşadığı sıkıntıya ve ağrı sıklığına göre değişir. Ağrılar haftada birden az geliyorsa sadece ağrı olduğunda ağrı kesici ilaçlar alınabilir. Migrende çok bilinen ağrı kesicilerin yanında migrene özel atak kesici ilaçlar da kullanılmaktadır. Bu ilaçlar ağrı başladıktan sonra alınır ve atağı genelde sonuçlandırırlar. Eğer ağrı haftada bir ve daha sık oluyorsa, iş ve sosyal yaşamda sorunlara neden oluyorsa düzenli günlük kullanılan ilaçlar tercih edilir. Günlük kullanılan ilaçlar ağrı kesici değildir ve beyne etki ederek atağın oluşmasını engellerler. Özellikle ağrılar nedeniyle her gün veya gün aşırı ağrı kesici alan hastalar ağrı kesicilerin mide böbrek gibi organlar üzerine olumsuz etkilerine maruz kalabilir. Bu nedenle özellikle sık ağrı kesici kullanan hastaların düzenli migren tedavisi alması gerekir.
Çocuklarda baş ağrısı ile ilgili sık sorulan sorular
Çocukluk döneminde baş ağrısı yaşanır mı?
Çocukluk döneminde baş ağrısı çok sık rastlanan bir yakınmadır. Baş ağrısı çocukluk döneminde genelde anne-babalarda kaygı yaratsa da bu baş ağrılarının çoğunluğu migren gibi tehlikeli olmayan hastalıklara bağlıdır. Yapılan çalışmalarda ilkokul çocuklarının yaklaşık yarıya yakınında zaman zaman baş ağrısı yakınması olduğu görülmüştür. Bu oran ergenlik döneminde daha da artmaktadır. Migren tipi başağrıları ilkokul döneminde başlayabilir ve sıklığı ergenliğe doğru artar. Yapılan çalışmalarda ergenlerde migren sıklığının %20 civarı olduğu bulunmuştur.
Çocukluk dönemi baş ağrılarının sebepleri nelerdir?
En sık görülen sebep migrendir. Migren ağrıları çocuklarda genelde başın her iki tarafında olur ve çocuklar ağrının tam yerini göstermekte zorluk yaşar. Ağrı öncesinde aura denilen ve genelde görme ile ilgili yakınmalar olabilir. Çocuklarda migren ağrıları erişkinlerden daha kısa sürer ve genelde dört saatten kısa sürelidir. Ağrı sırasında bulantı, kusma, ışıktan ve sesten rahatsız olma, çok idrara çıkma gibi belirtiler eşlik edebilir. Gerilim tipi baş ağrısı da çocuklarda görülen bir ağrı nedenidir. Bu tip ağrı başın etrafını bant şeklinde sarma hissi yaratır. Stres ve sıkıntı ile tetiklenmesi tipiktir. Çocuklarda ayrıca üst solunum yolu enfeksiyonları sırasında baş ağrısı görülebilir. Böyle durumlarda burun akıntısı ve öksürük gibi belirtiler de baş ağrısına eşlik eder.
Bu tip baş ağrıları hastalık habercisi olabilir mi?
Çocuklarda baş ağrısının en çok korkulan nedenleri beyin tümörleri ve menenjit gibi enfeksiyonlardır. Ağrı yeni başlamışsa, özellikle ense kısmında ve şiddetli ise, şiddeti giderek artıyorsa, hapşırma, öksürme ve ıkınma ile şiddeti artıyorsa, ağrıya şiddetli kusma ve ateş eşlik ediyorsa acil doktora başvurmak gerekir. Yine travma sonrası başlayan baş ağrıların acil doktora gitmek gerekir. Böyle durumlarda genellikle beyin görüntülemesi (tomografi veya MR) yapılır.
Bu baş ağrılarının tedavisi var mıdır?
Çocuklarda görülen migren ve diğer baş ağrılarının tedavisi vardır. Baş ağrısının geçirilmesi ve ağrı atağının durdurulması için ağrı kesiciler kullanılabilir. Ağrı her gün oluyorsa veya yaşam kalitesini engelleyecek sıklıktaysa günlük kullanılan atak önleyici ilaçlar tercih edilebilir. Ancak çocukluk çağı baş ağrılarında yaşam tarzı değişiklikleri ve beslenme daha önemlidir. Özellikle migrenli çocuklarda uyku düzenine dikkat edilmelidir. Açık havada düzenli egzersiz yapmak, dengeli beslenmek, hazır gıdalardan kaçınmak da baş ağrılarını azaltıcı etkiye sahiptir. Ayrıca bazı çocuklarda baş ağrıları belirli gıdalarla tetiklenebilir. Bu tip gıdalar varsa kullanılmaması baş ağrısını durdurabilir. Stresle ilişkili baş ağrısı çeken çocuklarda psikolojik tedaviler, biyogeribildirim gibi gevşeme yöntemleri de alternatif tedaviler olarak kullanılabilir.